وقتی محرم از راه می‌رسد، همه عاشقان اهل بیت(علیهم‌السلام) هر کجا باشند دلشان را به عزاداری امام حسین(علیه‌السلام) می‌سپارند و از هر شرایطی برای نشان دادن حزن و اندوه خود بر مصیبت کربلا استفاده می‌کنند.

عزاداری‌های ما از دهه اول محرم آغاز می‌شود که در دو روز تاسوعا و عاشورا به اوج می‌رسد، اما پس از پایان این دو روز غمبار، وظیفه ما در برابر نهضت حسینی چیست؟

این پرسش و بسیاری پرسش‌های دیگر موجب شد از محضر حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی بهره ببریم. گفت و گوی ما را با این استاد اخلاق و معارف اسلامی و مفسر قرآن بخوانید.

استاد قرائتی! چرا درباره اهتمام به زیارت امام حسین(علیه‌السلام) و حفظ حرمت ایام محرم این همه توصیه شده است؟

‌ امام حسین(علیه‌السلام) شخصیتی است که همه ائمه ما نسبت به ایشان حریم قایل می‌شدند. مثلاً امام کاظم(علیه‌السلام) از اول محرم دیگر نمی‌خندید. در باب ارزش زیارت سیدالشهدا(علیه‌السلام) مطالب بسیار نقل شده که از حج هم بالاتر است. مثلاً در سفر حج می‌گویند، اگر خطر درونش است، نرو! ولی کربلا را برو. نکته دیگر اینکه لب زدن به خاک هرکدام از انبیا و اولیا ممنوع است؛ ولی لب زدن به خاک امام حسین(علیه‌السلام) ثواب و برکت است. نمازهر مسافری در سفر شکسته است، ولی کنار قبر امام حسین(علیه‌السلام) می‌تواند نماز را چهار رکعتی بخواند. یعنی اینجا هم خانه خودت است! امام حسین(علیه‌السلام) ‌ در گوشه‌ای از زمین با خون خودش کاری کرد و گفت: اینجا خانه خودتان است. یعنی مسافر نیستی. اینجا نماز شکسته نیست؛ بنابراین حساب زیارت امام حسین(علیه‌السلام) از همه زیارت‌ها جداست. یعنی در جای جای دین ما، امام حسین(علیه‌السلام) مطرح است. آب می‌خوری امام حسین یادت نرود! سجده می‌کنی، خاک کربلا، تربت امام حسین یادت نرود. نیمه شعبان برای امام زمان است، ولی می‌گوید: زیارت امام حسین! شب قدر برای حضرت علی است، می‌گوید زیارت امام حسین!. پس مشخص است که سیدالشهدا(علیه‌السلام) چه جایگاهی دارد و چرا به حفظ حرمت این امام همام توصیه شده است.

 با توجه به این جایگاه با عظمتی که برای سیدالشهدا(علیه‌السلام) ترسیم شده وظایف ما به عنوان شیعه و پیرو مکتب حسینی سنگین‌تر می‌شود؛ درست است؟

 بله همین طوراست؛ وظیفه کسی که می‌گوید محبت امام حسین(علیه‌السلام) ‌ را در قلب خود دارد، صرفاً سوگواری و عزاداری در ایام محرم و بخصوص تاسوعا و عاشورای حسینی نیست، بلکه وظایفی بالاتر از این دارد، یعنی عزادار امام حسین(علیه‌السلام) پس از این دو روز باید معرف حقیقی سیره حسینی باشد، هم در خانواده و هم در جامعه. همین جا خوب است به خاطره‌ای اشاره کنم: یک بار سفری به آفریقا داشتم و برای تبلیغ به زیمبابوه رفته بودیم. گفتیم: اینجا مسلمان دارد؟ گفتند: جمعی هستند. گفتیم: در مسلمان‌ها شیعه هم داریم؟ گفتند: یک خانواده شیعه هست. آدرس را گرفتیم و رفتیم خانه اش. از پدر خانواده پرسیدم: چه می‌خوانید؟ گفت: من کتاب‌های شیعه را براساس فکر شیعه دارم. اسم بچه‌هایم صادق، کاظم و جعفر است. گفتم: دیگر چه می‌کنید؟ گفت: شب عاشورا را حسابش داریم. شام که خوردیم، یا پیش از شام یا پس از شام، من صندلی می‌گذارم و تاریخ کربلا را می‌گویم. بچه‌هایم گوش می‌دهند و گریه می‌کنند. بعد خانم من روی صندلی می‌نشیند و می‌خواند و ما گریه می‌کنیم. یک روضه یک نفری هم داریم! گفتم: چه خواسته‌ای داری؟ گفت: اگر از ایران آمدی، مقدماتی فراهم کن من به زیارت امام رضا(علیه‌السلام) بیایم.

یک خانواده حسینی یعنی همین. همه ما وظیفه داریم محبت اهل بیت(علیهم السلام) و امام حسین(علیه‌السلام) را در خانواده هایمان جاری کنیم. ما همه باید پاسدار صیانت از فرهنگ حسینی باشیم. عزادار واقعی امام حسین(علیه‌السلام) کسی است که لحظات ناب و حیات بخش عاشورا را به زبان و بیان زیبا برای فرزندانش تبیین می‌کند تا آن‌ها هم یک رسانه برای انتقال ارزش‌های عاشورا باشند.

برنامه ریزی کنیم، حالا که راه کربلا باز است، همراه خانواده به زیارت سیدالشهدا(علیه‌السلام) ‌ برویم، اگر توان مالی نداریم ببریمشان به زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی(علیه‌السلام) و فرهنگ حسینی را برایشان به صورت ملموس و عینی بازگو کنیم. اجازه بدهیم فرزندانمان با معنویت حسینی رشد کنند، نه مطالب بی ارزش و سخیف فضای مجازی.

حاج آقای قرائتی! برخی تصور می‌کنند، گریه بر مصیبت امام حسین(علیه‌السلام) کافی است، اما مهم‌ترین درسی که باید در سیره حسینی مورد توجه همه قرار بگیرد، چیست؟

 در مورد امام حسین(علیه‌السلام) خیلی حرف برای گفتن وجود دارد، اما مهم‌ترین نکته که باید همه ما پس از عاشورای حسینی به آن توجه کنیم، نماز اول وقت است. قرآن در بزرگ‌ترین سوره‌ها که سوره بقره است، اول بحث نماز را مطرح کرده «ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ‌ فِیهِ هُدیً لِلْمُتَّقِین، الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُون» در کوچک‌ترین سوره قرآن هم که سوره کوثر است، بعد از بسم الله سه آیه دارد. می‌گوید: «فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ» یعنی بحث صلاة و نماز در کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین سوره آمده است. نخستین کلامی که درباره نماز به امام حسین(علیه‌السلام) می‌گوییم: «أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ‌ الصَّلاةَ»، بعد می‌گوییم: تو جهاد کردی، شهید شدی، مظلوم بودی. اول از همه می‌گوییم: «أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ أَقَمْتَ‌ الصَّلاةَ» تو نماز را اقامه کردی. بنابراین ما باید همین طور که به عزاداری تکیه می‌کنیم، روی اقامه نماز اول وقت هم تکیه کنیم. یادمان باشد سیدالشهدا(علیه‌السلام) در شرایط سخت جنگ که آماج تیرها و شمشیرها بود باز هم از نماز اول وقت غافل نشد، اگر مدعی پیروی از ایشان هستیم به نمازمان توجه کنیم که حل همه مسائل در گرو نماز اول وقت است.